W styczniu  1945 roku, prawdopodobnie 23 lub 24, do naszej wsi dotarli Sowieci, zebrali w okolicach szkoły całą ludność i rozpoczęli sprawdzać nazwiska w poszukiwaniu Niemców, gdy dotarli do nazwiska pani Gzellowej, chcieli ją zabrać jako Niemkę. Zebrani mieszkańcy ujęli się za swoją nauczycielką, a sprowadzony dowódca Rosjan rozkazał uwolnić ją. Wkrótce powierzono jej obowiązki kierownika szkoły w Brąchnowie. Już w marcu 1945 rozpoczęto zajęcia.  Czas od marca do lipca 1945 pozwolił na określenie zaległości i przydzielenie  uczniów do klas. Pięć lat przerwy spowodowało, że szkoła była przepełniona, brakowało książek, zeszytów, mebli szkolnych, praktycznie wszystkiego. Gdy próbowano przeprowadzić zbiórkę podręczników, zebrano tylko 3 sztuki. Szkołę jednak udało się zorganizować i zaczęła już prawie normalnie funkcjonować od roku szkolnego 1945/46. Na początku lat 50-tych udało się zlikwidować w Brąchnowie analfabetyzm. Z początkiem lat 60-tych dotarł prąd elektryczny, pierwszy telewizor pojawił się w szkole w 1964 roku.
W tym samym roku ukończono budowę drogi do Biskupic (wcześniej była polna). W 1967 roku oddano w Brąchnowie do użytku budynek „tysiąclatki”. Budowali ją prawie w całości mieszkańcy w systemie gospodarczym. Dawna szkoła funkcjonowała w dwu starych budynkach z lat 1817-1901. Na otwarciu nowej tysiąclatki zebrali się prawie wszyscy mieszkańcy Brąchnowa. Pani kierownik Gzellowa w czerwcu 1971 roku odeszła na zasłużoną emeryturę w wieku 66 lat i przeprowadziła się do córki do Chełmna. Gdy w 1992 zostałem dyrektorem SP Brąchnowo (byłem uczniem  Pani Gzellowej), jedną z moich pierwszych  czynności jako dyrektora szkoły był udział w pogrzebie naszej zasłużonej Pani Kierownik Szkoły (sierpień 1992). Na pogrzebie obecna była liczna delegacja mieszkańców Brąchnowa.
W latach 1971-1999 kierowali Szkołą Podstawową w Brąchnowie kolejno następujący dyrektorzy: Henryk Kalmus, Tadeusz Szaflik, Barbara Nowak, Maria Szymańska, i autor tej pracy Wojciech Piórkowski.
31 sierpnia 1999 roku nastąpiła  likwidacja Szkoły Podstawowej w Brąchnowie. Dokumenty szkoły zostały przekazane do archiwum w Toruniu umieszczonym w dawnym liceum wojskowym przy  placu Św. Katarzyny.
1 września 1999 roku utworzono Gimnazjum w Brąchnowie. Szkoła Podstawowa została zamieniona na Gimnazjum, a ostatnia ósma klasa kończyła naukę w roku szkolnym 1999- 2000 już jako SP Pigża, chociaż wszystkie zajęcia odbywały się w Brąchnowie. Szkoła Podstawowa w Brąchnowie  funkcjonowała  182 lata. Ukończyło ją zapewne ok. 5000 – 6000 uczniów (szacunkowo). Obwód szkoły  przetrwał dłużej niż granice gmin czy wsi, tradycja okazała się silniejsza. Dzisiaj w Gimnazjum uczą się uczniowie z Biskupic, Brąchnowa i Kowroza ale także z Pigży, Warszewic, Brąchnówka, Brąchnowa, Kowrózka, Leszcza, Wymysłowa, Grzywny,  Wytrębowic. Działamy na pograniczu trzech gmin: Łubianka, Łysomice, Chełmża.   W  2017 roku będziemy świętować 200-lecie szkolnictwa w Brąchnowie.